تحلیل و ارزیابی مکانیابی بیلبوردهای تبلیغاتی شهر مشهد با مدل تحلیل سلسله مراتبی

شهرها پدیده ای جدایی ناپذیر از زندگی انسان بوده که هر از چند گاهی به آن بی توجهی و حتی ستم شده است. در چنین محیط پیچیده ای که در اثر ساخت و ساز و دخل و تصرف انسانی به وجود می آید، عوامل محیطی- فرهنگی و غیره از ضروری ترین عواملی هستند که ارتباط انسان و محیط طبیعی را برقرار ساخته و نیاز حیاتی بشر را برای بهره گیری از محیط فراهم می نماید. تجهیزات مورد استفاده در خیابان های شهری یا اصطلاحاً مبلمان شهری، از اجزای ضروری و جدایی ناپذیر جوامع به شمار می روند و بی شک قسمت عمده ای از عناصر تشکیل دهنده سیمای هر شهر، مبلمان آن شهر است. اجزایی که گذشته از کاربردهای خاص خود به زیبایی و انتظام شهر نیز سامان می بخشد. مبلمان شهری در واقع در عین کاربردی بودن در صورت رعایت معیارهای زیبایی شناسانه و مکان یابی صحیح زینت بخش خیابان ها و فضاهای شهری به حساب می آید. تابلوهای تبلیغاتی نیز به عنوان جزئی از عناصر مبلمان شهری از این مقوله مستثنی نیستند. بنابراین در این پژوهش به بررسی مکان استقرار و نصب تابلوهای تبلیغاتی به عنوان یکی از عناصر و شاخصه های مهم شهری پرداخته شده است. روش انجام پژوهش، توصیفی- تحلیلی که به صورت کمی و کیفی صورت گرفته است. در ادامه از شهروندان به عنوان استفاده کنندگان اصلی فضاهای شهری در ارتباط با میزان رضایت آن ها از مکان بیلبوردهای تبلیغاتی شهر مشهد نظرسنجی شده است برای دستیابی به این هدف با تکمیل پرسشنامه به حجم نمونه ای برابر با 385 نفر از شهروندان شهر پرداخته شد که. نتایج تحقیق نشان می دهد که 55.84 درصد شهروندان از مکان قرارگیری بیلبوردها رضایت داشته اند و 44.16 درصدشهروندان ازمکان قرارگیری بیلبوردها ناراضی بوده اند. سپس مکانیابی تابلوها بر وقوع تصادفات و عدم تمرکز رانندگان بررسی شده است با مقایسه آمار تصادفات در قبل و بعد از نصب بیلبورد در این مکان ها مورد بررسی قرار گرفته و نتایج نشان داد که در اکثر محل هایی که بیلبورد نصب شده است به استثناء چهارراه راهنمایی (میزان تصادفات کاهش یافته)، در سایر نقاط میزان تصادفات نسبت به قبل از نصب بیلبورد افزایش یافته است و در بین مکان ها چشمگیرترین تغییرات در میزان تصادفات مربوط به بلوار وکیل آباد بوده و کم ترین میزان افزایش تغییرات در تصادفات مربوط به چهارراه خیام بوده است. برای مشخص کردن مکان های بهینه برای استقرار بیلبوردهای تبلیغاتی در شهر مشهد از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) و روش وزن دهی تحلیل سلسله مراتبی (ahp) استفاده شده است که با تعریف 5 شاخص( نوع تقاطع، فاصله از کاربری آموزشی، چراغ راهنمایی، میزان ترافیک، نوع معبر) برای مکان یابی بیلبوردها انجام شده، نتایج به دست آمده نشان داد 62.2 درصد از مکان های فعلی بیلبوردها در مکان نامناسب قرار گرفته اند و مکانیابی بیلبوردها با توجه به معیارهای در نظر گرفته شده صورت نگرفته است